15 Oktober 2018 09:30 | Oratorium van de H. Filippo Neri
Bijdrage van Thelma Esperanza Aldana Hernández
Goedendag iedereen hier aanwezig. Vanit het diepste van mijn hart dank ik de kerk van Bologna en de Gemeenschap van Sant'Egidio voor hun gastvrijheid en hun hartelijke uitnodiging om deel te nemen aan deze Internationale Ontmoeting "Bruggen van Vrede". Het is een evenement dat persoonlijkheden van verschillende landen uit de wereld verenigt die, daar ben ik van overtuigd, hetzelfde doel hebben: verandering brengen om de eenheid, de vrede en de solidariteit onder onze volkeren te versterken.
We bespreken vandaag een belangrijk en tegelijkertijd complex thema: de Globalisering.
Het is belangrijk omdat het geleid heeft tot grote vooruitgang op het terrein van de informatietechnologie en de communicatie, ten faveure van de internationale markt die in alle vrijheid met steeds minder bureaucratie te maken heeft; deze omstandigheden hebben condities geschapen die voordeliger zijn voor de opening en expansie van handel, met belangrijke economische resultaten voor diverse landen.
Het resulteert in een complex fenomeen, maar ondanks dat de globalisering voor enkelen betere levenscondities gebracht heeft, kan men niet ontkennen dat het de kloof heeft vergroot tussen degene die toegang heeft tot economische bronnen en wie leeft in armoede en niet eens toegang heeft tot de basisvoorzieningen die minimumvoorwaarden zijn voor ontwikkeling. Het is daardoor een onevenredige globalisering geworden, een onrechtvaardige globalisering.
De Secretaris Generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, heeft dit onderstreept: "Al meer dan een generatie lang zijn de inkomsten van de 1% rijksten op deze planeet twee keer zo snel toegenomen als die van de 50% armsten".
Deze ontwikkeling brengt een verplichte reflectie voort en een nadere overweging van de economische modellen die werkelijk een kans bieden voor integrale ontwikkeling van een heel volk. De meerderheid van onze Constituties erkennen de plicht van de staten om het algemeen welzijn te garanderen. In het geval van mijn land, Guatemala, stelt de grondwet zelfs dat: "Het economisch en sociaal bewind van de Republiek van Guatemala is gebaseerd op de principes van sociale rechtvaardigheid", een belangrijke vereiste die nog lang geen realiteit is.
De globale economie maakt de meest kwetsbaren onzichtbaar, zoals de kinderen, de migranten, de inheemse volkeren, de ouderen, de invaliden en natuurlijk de vrouwen. Onze samenlevingen moeten begrijpen dat de hervormingen van de economische modellen de diverse vormen van discriminatie van vrouwen moet afschaffen. Ze moeten hen de toegang garanderen tot gezondheid, onderwijs, veiligheid, werk en natuurlijk hun actieve participatie op leidinggevende posities bevorderen.
De ongelijkheid betekent niet alleen gebrek aan toegang tot basisvoorwaarden van ontwikkeling. Het bevordert ook situaties, die grote bronnen worden van conflict, geweld, discriminatie en criminaliteit, en de harmonische en vredevolle samenleving bedreigen.
In het geval van Guatemala hebben het structurele geweld, de opheffing van de politieke ruimte, het racisme en de zwakke, uitsluitende en anti-democratische instituties, het interne Gewapende Conflict opgeroepen, dat 36 jaar heeft geduurd en meer dan 200.000 doden en 45.000 verdwijningen heeft veroorzaakt, tot in december 1996 de Vredesaccoorden werden gesloten.
Graag open ik een haakje en maak ik van dit moment gebruik om de belangrijke rol van de Gemeenschap van Sant'Egidio te erkennen, in het scheppen van de condities voor de dialoog en de onderhandelingen voor de vrede in 19995 en 1996, en ervoor te bedanken. De actieve deelname van mensen als Roberto Bonini, vriend van de Gemeenschap en van Guatamala, heeft zonder twijfel direct bijgedragen aan dit resultaat.
Een ander belangrijk aspect dat we steeds in gedachten moeten houden bij de analyses van de ongelijkheid en de schending van de Rechten van de Mens die dit veroorzaakt, is de kanker van de corruptie die de meest kwaadaardige en egoïstische intenties aantoont van hen die hoofdzakelijk streven naar economische voordelen, door hun rol, taak of functie te misbruiken ten koste van de belangen, de rechten en de waardigheid van hun naasten. De Conventie van de Verenigde Naties tegen de Corruptie wijst er op dat deze plaag grote problemen veroorzaakt voor: "De stabiliteit en de veiligheid van de samenleving, door de instituties en de democratische waarden, de ethiek en het recht aan te tasten en zo de duurzame ontwikkeling en het gezag van de wet te ondermijnen."
In de tijd waarin ik het ambt bekleedde van Procureur-Generaal van de Republiek en Hoofd van het Openbaar Ministerie, hebben we, samen met de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid in Guatemala - CICIG -, een harde strijd gevoerd tegen de corruptie en de straffeloosheid, door diverse criminele organisatie binnen de staat te ontmantelen, zoals in de zaak "La Línea", waarin het werk van een criminele organisatie aan het licht gekomen is, gewijd aan douane-fraude door beïnvloeding, die geleid werd door de toenmalige President van de Republiek Otto Pérez Molina en de Vice-president Roxana Baldetti.
Gebruikmakend van een strikte toepassing van de wet hebben we verschillende zaken van corruptie voor de rechter gebracht. Het betrof corruptie bij onderhandelingen en uitvoering van publieke diensten, in het gezondheidssysteem, bij de douane en de belastingdienst en in het politiek-electorale stelsel. Politici en andere privé-personen die erbij betrokken waren richtten zich op hun persoonlijke belangen en verachtten de ontwikkelingskansen van duizenden mannen en vrouwen in Guatemala.
Volgens een analyse van het Centraal-Amerikaans Instituut van Fiscale Studies - ICEFI - zijn de sociale kosten van bovenstaande corruptiezaken alleen al in 2015 geschat op 538 miljoen dollar, hetgeen betekent: 2,6 miljoen kinderen zonder eten op school en zonder studiematerialen; 1,2 miljoen kinderen onder de vijf jaar die geen vitamines en mineralen otnvangen; meer dan 1 miljoen kinderen onder 12 maanden die niet gevaccineerd worden en 300 duizend vrouwen zonder professionele begeleiding bij de bevalling. Dit laat de directe relatie zien tussen corruptie, onderontwikkeling en armoede.
Als burgers van de wereld moeten we ons bewustzijn van de noodzaak en het belang om te blijven vechten voor versterking van het recht, in beide betekenissen: als sociale gerechtigheid en in de strikte zin.
We moeten het wezen en het handelen van de Staat opnieuw doordenken, doorgaan om ons in te zetten voor de reductie van ongelijkheid, armoede en extreme armoede. Precies dit is het eerste doel van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen.
Met betrekking tot de sociale gerechtigheid moeten onze Staten de plicht op zich nemen om beleid te ontwikkelen en implementeren ten dienste van de eigen inwoners en zo de Integrale Menselijke Ontwikkeling werkelijk te garanderen.
We moeten grote en kleine kansen voor werk creëren, onder menswaardige omstandigheden, uiteraard zo dat verantwoordelijk wordt omgegaan met het milieu en de natuurlijke hulpbronnen, bewust van de effecten van de klimaatverandering en vanzelfsprekend de verplichtingen respecterend die voortkomen uit de internationale instrumenten zoals de processen van gemeenschappelijke raadpleging, beschreven in nr.169 van de IAO verdragen.
Zoals Paus Franciscus schreef in de pastorale constitutie Gaudium et Spes: "Het geheel van de productieprocessen moet zich daarom aanpassen aan de behoeften van de persoon en in het bijzonder aan de stijl van leven van ieder".
Maar ook vanuit het perspectief van de rechtvaardigheid moeten we de instituties versterken die belast zijn met de verdeling. De strijd tegen de corruptie en de straffeloostheid is essentieel. Gebruikmakend van het gezag van de wet versterken de rechtsstaten zich, en bevorderen zij het in harmonie samenleven.
Wij kunnen het ons niet veroorloven om alleen toeschouwers te zijn vanuit onze verschillende posities. We moeten als actieve boodschappers van vrede bijdragen aan de opbouw van meer menselijke en rechtvaardige samenlevingen.
Ik sluit mijn inbreng af met een citaat uit Matteüs 5, vers 9: “Gezegend wie werken voor de vrede, zij zullen kinderen van God genoemd worden”.
Dank u wel.
